دلیل اصلی نگرانی کاخ سفید حملات ایذایی خسته‌کننده سپاه پاسداران علیه کشتی‌های جنگی آمریکا است که بخش اعظمی از آن طی سال‌های اخیر در رسانه‌ها منعکس شده است و در برخی موارد تشدید بحران را به دنبال داشته و تقریباً به تبادل آتش بین طرفین انجامیده است.

به گزارش خبرنگار مشرق، پایگاه خبری دیلی بیست، با انتشار فیلمی از درگیری کشتی جنگی انگلیس با یک قایق تندرو در خلیج فارس، از نگرانی فرماندهان نظامی آمریکا و انگلیس درمورد درگیری با نیروی دریایی ایران پرده برداشت. در این گزارش آمده است: آیا این نیروی دریایی انگلیس است که به طرف قایق تندرو ایران شلیک می‌کند؟ مایکل آدلر در مقاله‌ای فاش ساخت که فرماندهان نظامی آمریکا از این مسئله نگرانند که شاید حادثه اخیر خلیج‌فارس سرآغازی برای جنگ‌های تصادفی و پیش‌بینی ‌نشده با نیروهای نظامی ایران در آینده نزدیک باشد.

در ماه آوریل کشتی جنگی بریتانیا یک قایق تندرو- احتمالاً ایرانی- را هدف گرفته و با شلیک توپ به سرنشینان آن هشدار داد که اقدام خصمانه آنها بر نگرانی‌های امنیتی ناشی از تداوم تنش در خلیج‌فارس و احتمال برخوردهای نظامی ناخواسته در این منطقه می‌افزاید. اما، این حادثه چندان مورد توجه رسانه‌های خبری قرار نگرفت.

وزیر دفاع بریتانیا در توضیحات خود پیرامون این برخورد نظامی تصریح کرد که قایق تندرو هرگز شناسایی نشد. به نقل از منابع آگاه هرچند که در تصاویر موجود می‌توان"کلیه علائم"مشابه با برخوردهای نظامی پیشین با قایق‌های تندرو ایران در خلیج‌فارس را یافت، اما احتمال دارد سرنشینان قایق سهواً دچار سوء‌تفاهم و اشتباه شده باشند یا این شناور می‌توانست صرفاً یک قایق ماهیگیری بحرینی بوده باشد. تصاویر ویدئویی این حادثه دریایی در اختیار پایگاه خبری"دیلی بیست"(The Daily Beast) قرار گرفته است.

این تصاویر نشان می‌دهد که قایق تندرو به موازات کشتی جنگی بریتانیا موسوم بهHMS Iron Duke در حال گشت‌زنی در محدوده آب‌های سرزمینی بحرین بوده که ناگهان به طرف این کشتی تغییرجهت می‌دهد. کشتی Iron Duke پس از به صدا درآوردن آژیر خطر، از فاصله 100 یاردی چندین گلوله توپ را به اطراف قایق تندرو شلیک کرد و موجب شد تا پس از لحظاتی سرنشینان قایق با تکان دادن دست برای ملوانان انگلیسی به سرعت از آنجا دور شدند.

هرچند در محافل مختلف کشورهای منطقه هنوز از حمله آمریکا یا اسرائیل به ایران سخن می‌رانند، اما باید به ترس بزرگ دیگر آنها اشاره کرد که ریشه در احتمال بروز جنگ ناخواسته و تصادفی دارد که ممکن است با یک برخورد نظامی کوچک شعله‌ور گشته و از کنترل خارج شود. در 7 ژانویه 2008، پنچ قایق تندرو ایران با سرعت زیاد به سه کشتی جنگی آمریکا در تنگه هرمز خلیج‌فارس نزدیک شدند. در این ماجرا؛ هیچ گلوله‌ای شلیک نشد.

"جورج دبلیو بوش"رئیس‌جمهور وقت اظهار داشت که این اقدامی تحریک‌آمیز بود ولی مقامات ایرانی گفتند که هیچ برخورد نظامی با نیروهای آمریکایی نداشتند. معتقدان به تئوری توطئه این حادثه را به واقعه"خلیج تونکن"(Gulf of Tonkin) تعمیم دادند که در آن ماجرا یک حادثه دریایی دستاویزی برای افزایش خصومت‌ها گردید.

این گزارش می افزاید : فرماندهان نظامی آمریکا به طور اخص در مورد فقدان ارتباط بین نیروی دریایی ایران و غرب بویژه از طرف نیروی دریایی دوم جمهوری اسلامی ایران یعنی سپاه پاسداران نگران هستند که بارها در منطقه خلیج‌فارس دست به عملیات زدند. ایالات متحده آمریکا در دوران جنگ سرد و با هدف اجتناب از شکل‌گیری روابط ضعیف و عدم توجه به علائمی که می‌توانست به جنگ منتهی گردد، توافقنامه‌ای موسوم به"پیشگیری از برخورد نظامی در داخل یا خارج از دریاهای آزاد"با اتحاد جماهیر شوروی منعقد ساخت. نیروی دریایی آمریکا چنین توافقنامه‌ای با جمهوری اسلامی ایران ندارد.

نگرانی کاخ سفید و پاداش سپاه

یکی از مقامات کاخ سفید اخیراً به من گفت که چنین برخورد تصادفی"همواره نگران‌کننده است، زیرا تنها نیمی از مسئولیت بروز چنین وضعیتی برعهده ماست و افسران بسیار حرفه‌ای آمریکا فقط نیمی از شرایط موجود را می‌توانند تحت کنترل داشته باشند. اما در طرف دیگر ماجرا، افرادی را می‌بینید که به خاطر رفتارهای جسورانه مورد تشویق قرار می‌گیرند. مدتهاست که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به چنین اقداماتی پاداش می‌دهد."

سرهنگ"دیوید کریست"(David Crist) از مشاوران رئیس ستاد مشترک ارتش در کنفرانس ماه ژوئن در واشنگتن تشریح کرد که چنین سوء‌برداشتی چگونه ممکن است اتفاق بیفتد. با اشاره به این حقیقت که نظرات او ریشه در تفکرات شخصی دارد نه اصول نظامی ارتش آمریکا، کریست خاطرنشان ساخت که ایران همواره احساس می‌کند که کشتی‌های آمریکا قصد دارند به زور وارد آب‌های سرزمینی آنها در خلیج‌فارس شوند.

کریست همچنین افزود:"به اعتقاد تهران، جمهوری اسلامی ایران مرزهای دریایی مختص به خود را دارد که ایالات متحده آمریکا مدام آنها را زیرپا می‌گذارد. نیروهای نظامی آمریکا هر از چندگاهی و عمداً از مرزهای دریایی ایران تجاوز کرده و ادعا می‌نمایند که حق عبور از آنها را دارند. اما از نگاه جمهوری اسلامی ایران، این اقدام واشنگتن به منزله نادیده گرفتن حدود آب‌های سرزمینی است. موارد دیگری وجود دارند که صراحتاً نمی‌توان ادعا کرد منطق آنها چیست. اخیراً، یک فروند هواپیمای ایرانی به تقلید از فیلم تام کروز در ارتفاع پایین و بر فراز یک ناو هواپیمابر آمریکا به پرواز‌درآمد. از دیگر موارد می‌توان به پرواز یک فروند هواپیمای ایرانی در اطراف یکی از هواپیماهای P3 نیروی دریایی آمریکا اشاره کرد. در رابطه با اهداف این ماموریت‌ها مباحث مختلفی مطرح است. آیا این بخشی از طرح نظام‌مند ایران برای خسته کردن نیروی دریایی آمریکا است یا اینکه فقط رفتار نمایشی خلبانی است که همچون سایر همقطاران خود در چنین مواقعی دست به انجام آن می‌زند؟"

بنابر ادعای کریست،"ابزارهای لازم برای پیشگیری از برخورد نظامی و کاهش تشدید بحران اصولاً وجود ندارند."سالهاست که روابط دیپلماتیک ایالات متحده آمریکا با ایران قطع شده است. کریست همچنین بیان داشت:"تنها ارتباط با نیروی دریایی ایران. بواسطه روابط فیمابین از کانال کشور سوئیس(حافظ منافع آمریکا در ایران)یا از طریق ارتباط اتاق ناخدای کشتی با کشتی دیگر است."

نگرانی اصلی کاخ سفید:

حملات ایذایی سپاه خسته کننده است

سخنگوی ناوگان پنجم آمریکا در بحرین خاطرنشان کرد:"تعامل ما با نیروی دریایی ایران کاملاً مودبانه و حرفه‌ای است زیرا رفتار ما باید در خور شان هر افسر نیروی دریایی مشغول به خدمت در دریاهای آزاد باشد."اما با وجود روابط دوستانه بین ملوانان، بین آنها شکافی نیز وجود دارد. کریست با تاکید بر این مسئله اظهار داشت که"به عقیده من، واشنگتن حس خوبی نسبت به انگیزه‌های امنیتی ایران ندارد."البته این حس ناشی از مسائل مهمی نظیر تاکتیک‌های هسته‌ای و موشکی تهران است اما"در خصوص اینکه فرماندهان نظامی ایران ممکن است چه ماموریت‌هایی را در دستور کار خود قرار دهند، هنوز شک و تردید وجود دارد."

به نظر کریست، دلیل اصلی نگرانی کاخ سفید "حملات ایذایی خسته‌کننده سپاه پاسداران علیه کشتی‌های جنگی آمریکا است – که بخش اعظمی از آن طی سال‌های اخیر در رسانه‌ها منعکس شده است و در برخی موارد تشدید بحران را به دنبال داشته و تقریباً به تبادل آتش بین طرفین انجامیده است."

تصاویر ویدئویی حادثه اخیر دقیقاً نشان می‌دهد که این واقعه چگونه اتفاق افتاده است. زمانیکه از وزارت دفاع انگلیس درباره این حادثه پرس‌‌وجو کردم، پاسخ دادند که"یک شناور کوچک ناشناس در اقدامی غیرمعمول و عجیب با سرعت زیاد به کشتی HMS Iron Duke نزدیک شد. براساس آئین‌نامه عملیاتی، کشتی HMS Iron Duke ابتدا یک سری اقدامات پیشگیرانه را آغاز کرد که در نهایت به پرتاب شلیک‌های هشدار دهنده انجامید. این وضعیت پایان یافت و هر دو شناور با امنیت کامل به مسیر خود ادامه دادند."منابع موثق اظهار داشتند که این شناور می‌توانست قایق ماهیگیری بحرینی بوده باشد که نور چراغ‌های آژیر اعلام خطر کشتی انگلیس به قایق تندرو را احتمالاً به عنوان علامت احترام اشتباه گرفته بودند.

هرچند مقامات دولت آمریکا مطمئن نیستند، اما معتقدند که این حادثه در هر صورت فقط بر نگرانی‌های کاخ سفید می‌افزاید مبنی بر اینکه خلیج‌فارس یک محیط آبی بالقوه خطرناک است. اگرچه منطقه خلیج‌فارس فقط یکی از چند جبهه تقابل با ایران است اما رفتارهای جسورانه جمهوری اسلامی ایران، فرماندهان نظامی آمریکا را به طور روز افزون نگران می‌کند. واشنگتن ، به این نتیجه می‌رسد که ایران به دنبال افزایش فشار بر کاخ سفید است نه کاهش آن.

فلذا، باید اذعان کرد که خلیج‌فارس تنها مکانی است که ایران، آمریکا و سایر نیروهای ائتلافی به جای تقابل با یکدیگر از طریق گروه‌های نماینده؛ مستقیماً وارد جنگ با یکدیگر می‌شوند. اما طرفین از تقابل نظامی با یکدیگر در این منطقه ابراز نگرانی کرده و از آن اجتناب می‌ورزند زیرا هیچ‌یک، از وقوع آن سودی نخواهند برد.

گفتنی است نویسنده این گزارش،"مایکل آدلر" (Michael Adler) از خبرنگاران باسابقه آژانس خبری فرانسه است و هم‌اکنون به عنوان کارشناس در مرکز وودرو ویلسون فعالیت دارد و چند سال اخیر را صرف نگارش کتابی درباره"دیپلماسی هسته ای ایران"نموده است.